Karot Deliklerinin Kolon Dayanımına Etkisi: Mühendislik, Mimari ve Güvenlik Açısından Derinlemesine İnceleme

1. Karot (Beton Numunesi) Alma İşlemi — “Doğru ama dikkat gerektirir”

Amaç: Binanın beton dayanımını ölçmek ve yapı güvenliğini analiz etmek.
Kim yapar:

• Belediyenin yetki verdiği lisanslı yapı laboratuvarları veya

• Bakanlık onaylı karot firmaları (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş).

Uygulama:

• Karot, genellikle kolon, kiriş veya döşemeden alınır.

• Tercihen zemin kattaki kolonlardan, taşıyıcı sisteme en az zarar verecek köşe noktalarından alınır.

• 10 cm çapında ve yaklaşık 10–20 cm derinlikte silindirik bir beton numunesi çıkarılır.

• Numune alınan yer, yük taşıma özelliğini etkilememesi için hemen tamir edilir (epoksi veya yüksek dayanımlı tamir harcıyla).

🔸 Uyarı: Uygulama yanlış yapılırsa, kolon zayıflar ve binaya zarar verilebilir. Bu yüzden sadece deneyimli mühendisler gözetiminde yapılmalıdır.

 2. Laboratuvar Analizi (Karot Testi)

• Numune alındıktan sonra laboratuvarda basınç dayanımı testi (MPa cinsinden) yapılır.

• Beton sınıfı (örneğin C20, C25 gibi) belirlenir.

• Ortalama sonuç, 10 ila 20 gün arasında çıkar (laboratuvar yoğunluğuna göre değişebilir).

Bu test sonuçları, statik proje ve donatı (demir) bilgileriyle birlikte değerlendirilerek “Yapı Performans Analizi” raporu hazırlanır.

 3. Sonuçlar ve Resmî Süreç

 Olumlu Sonuç:

• Beton dayanımı ve taşıyıcı sistem güvenliyse, bina “riskli değildir” raporu alır.

• Kentsel dönüşüm süreci durur veya yeniden planlanır.

Olumsuz Sonuç (Riskli Bina):

1. Rapor Bakanlığa ve Tapu Müdürlüğü’ne iletilir.

2. Binadaki tüm maliklere tebligat yapılır.

3. 60 gün (yaklaşık 2 ay) içinde binanın boşaltılması ve yıkımı istenir.

4. Eğer bu sürede yıkım yapılmazsa, ek olarak 30 gün (1 ay) daha süre tanınır.

5. Sürenin sonunda bina hâlâ boşaltılmamışsa:

   • Elektrik, su ve doğalgaz bağlantıları kesilir.

   • Gerekirse zorla tahliye ve yıkım uygulanır (Belediye veya Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından).

 4. Mevzuat Dayanağı

Bu süreç, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ve ilgili yönetmelikler kapsamında yürütülür:

• Madde 3 ve 4: Riskli yapı tespiti ve tespit yetkisi.

• Madde 5: Riskli yapıların yıktırılması ve maliklere tanınan süreler.

• Madde 8: Elektrik, su, doğalgaz kesintileri ve zorla tahliye prosedürü.

5. Güvenlik ve Etik Açıdan Değerlendirme

• Teknik açıdan: Karot alma işlemi doğru yapıldığında yapıya zarar vermez.

• Etik açıdan: Binanın riskli olup olmadığı ancak laboratuvar ve mühendis raporlarıyla belirlenebilir; tahmini gözle karar verilmez.

• Kamu güvenliği açısından: Bu testler hayati önemdedir çünkü olası bir depremde can kaybını önler.

 Sonuç:

Maliklerin Dikkat Etmesi Gerekenler

✅ Karot işlemi sırasında yetkili mühendis ve laboratuvar bulunup bulunmadığını kontrol edin.
✅ İşlem sonrası deliklerin onarılıp onarılmadığını mutlaka gözlemleyin.
✅ Laboratuvar raporunun bir nüshasını isteyin.
✅ Rapor olumsuzsa, bina boşaltma ve dönüşüm sürecini geciktirmeyin.
✅ Tüm maliklerin katılımı ile güçlendirme veya dönüşüm planı oluşturun.

6. Özetle

Karot işlemi binanızın güvenliğini tehdit eden bir uygulama değildir; aksine, binanızı ve can güvenliğinizi korumak için yapılan bilimsel bir testtir. Yetkili kişilerce doğru şekilde yapıldığında binaya kalıcı bir zarar vermez.

Unutmayın: Binanızın güvenliği, sizin ve ailenizin güvenliğidir.

Bilgilendirme: Bu açıklama, 6306 sayılı Kanun kapsamında karot test süreci hakkında maliklerin bilinçlenmesi amacıyla hazırlanmıştır. Her binanın durumu farklı olduğundan, kendi binanız için yetkili mühendis ve laboratuvardan teknik görüş almanız önerilir.