Çin’den Bahçeli’nin “TRÇ İttifakı” Önerisine Dikkatli Yaklaşım: Büyükelçi Ciang Şüebin’den “Not Ettik” Açıklaması

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli‘nin, küresel siyasette yeni bir denge arayışı olarak ortaya attığı “Türkiye-Rusya-Çin (TRÇ) İttifakı” önerisi, Çin Halk Cumhuriyeti’nin Ankara Büyükelçisi Ciang Şüebin‘in açıklamasıyla uluslararası diplomasi gündemindeki yerini pekiştirdi.

Büyükelçi Ciang Şüebin’in, bu öneriyi “not ettiklerini” belirtmesi, Pekin’in Ankara’dan gelen bu radikal teklife kayıtsız kalmadığını ancak temkinli bir yaklaşımla değerlendirdiğini gösteriyor.

Bahçeli’nin Önerisinin Arka Planı

MHP Lideri Bahçeli, “TRÇ İttifakı” önerisini özellikle Gazze’deki gelişmeler ve ABD-İsrail’in bölgedeki politikalarına karşı bir denge unsuru olarak ileri sürdü. Bahçeli, mevcut uluslararası düzende “ABD-İsrail şer koalisyonuna” karşı bir güç birliğinin şart olduğunu savunarak, akla, diplomasiye ve coğrafi şartlara en uygun seçeneğin Türkiye, Rusya ve Çin’den oluşacak bir ittifak olduğunu dile getirdi.

Bu önerinin temel gerekçeleri arasında:

1. Küresel Denge Arayışı: Mevcut Batı merkezli küresel sisteme karşı Avrasya coğrafyasında yeni ve adil bir düzen kurma hedefi.
2. Bölgesel Güvenlik: İsrail’in saldırgan politikalarına ve bölgesel tehditlere karşı caydırıcı bir güç oluşturma ihtiyacı.
3. Türk Dünyası Stratejisi: Avrasya’nın merkezindeki Türk Devletleri Teşkilatı’nın varlığını da güçlendirecek stratejik bir işbirliği zemini oluşturma vizyonu.
4. Ekonomik ve Siyasi İşbirliği: Başlangıçta siyasi istişare ve çok boyutlu ekonomik işbirliğini hedefleyen bu birlikteliğin, uluslararası kaosun sürmesi halinde güvenlik boyutuna da evrilebileceği vurgusu.

Çin Büyükelçisi’nin “Not Ettik” Açıklaması

Çin’in Ankara Büyükelçisi Ciang Şüebin’in, Devlet Bahçeli’nin ittifak önerisine dair sarf ettiği “not ettik” ifadesi, Çin’in dış politikasının karakteristik bir yansıması olarak okunabilir. Bu ifade, hem bir diplomatik nezaket göstergesi hem de konunun Pekin’deki ilgili mercilere iletildiği ve değerlendirme sürecine alındığı anlamına gelmektedir.

Çin, genellikle Türkiye’nin de üyesi olduğu NATO gibi mevcut ittifak yapılarına karşı doğrudan bir pozisyon almaktan kaçınarak, ekonomik ve stratejik işbirliğini ön plana çıkaran çok kutuplu bir dünya düzenini savunmaktadır. Türkiye ile Çin ve Rusya arasındaki ilişkiler son yıllarda ekonomik, ticari ve güvenlik alanlarında derinleşse de, resmi bir askeri veya siyasi ittifak henüz söz konusu değildir.

Büyükelçi Ciang’ın bu açıklaması, Çin’in:

• Öneriye İlgi Duyduğunu: Türkiye gibi NATO üyesi bir ülkenin önemli bir siyasi figüründen gelen Batı karşıtı bu radikal teklifin potansiyelini gördüğünü,
• Temkinli Yaklaştığını: Türkiye’nin NATO üyeliği, Batı ile ilişkileri ve ittifakın olası küresel yansımaları göz önünde bulundurularak aceleci bir tavır sergilenmediğini,
• Değerlendirme Sürecinde Olduğunu: Önerinin, Türkiye’nin resmi dış politikasına dönüşüp dönüşmeyeceği veya hangi somut işbirliği zeminlerine taşınabileceği konusunda detaylı bir analiz yaptığını işaret ediyor.

İttifakın Potansiyeli ve Zorlukları

Bahçeli’nin önerdiği bu “TRÇ İttifakı,” potansiyel olarak küresel gücün dengelenmesi açısından önemli bir birleşimi temsil ediyor. Türkiye, Rusya ve Çin, bir araya geldiklerinde küresel nüfusun, toprak büyüklüğünün, GSYİH’nin ve askeri harcamaların yaklaşık beşte birini oluşturacak devasa bir potansiyele sahip oluyor.

Ancak, ittifakın gerçekleşmesi önünde ciddi zorluklar da bulunuyor:

• Türkiye’nin NATO Üyeliği: Türkiye’nin, Batı İttifakı’nın temel direği olan NATO’dan tamamen kopması, büyük bir dış politika eksen kayması ve bunun getireceği ağır ekonomik ve siyasi sonuçları beraberinde getirecektir.
• Farklı Bölgesel Çıkarlar: Rusya ve Çin’in, Suriye, Orta Asya, Kafkasya gibi bölgelerde Türkiye ile tam olarak örtüşmeyen hatta zaman zaman çatışan çıkarları mevcuttur.
• İttifakın Niteliği: Önerilen işbirliğinin ekonomik, siyasi ya da askeri nitelikte mi olacağı belirsizliğini korumaktadır.

Sonuç olarak, Çin Büyükelçisi Ciang Şüebin’in “not ettik” sözü, Bahçeli’nin önerisinin uluslararası alanda karşılık bulduğunu, ancak mevcut jeopolitik dengeler göz önüne alındığında, bu fikrin somut bir ittifaka dönüşmesinin uzun ve zorlu bir diplomatik süreç gerektirdiğini gösteriyor. Bu açıklama, Türkiye’nin gelecekteki dış politika yönelimlerine dair küresel bir merak uyandırmıştır.