Bakanlığın Hastane İnşaatlarında Sayıştay Müfettişleri ,İdarenin Hukuki Korunması Zayıf tespiti

Sayıştay Başkanlığı Müfettişleri’nin Sağlık Bakanlığı’nın 2024 yılı yapım işleri denetimlerinde tespit ettiği eksiklikler, sadece idari hatalar olmayıp, aynı zamanda Kamu İhale Mevzuatı ve Sigorta Hukuku açısından ciddi hukuki ihlaller teşkil etmektedir.

Yapım İşlerinde Hukuki Durum ve İhlal Edilen Maddeler

Müfettişlerce belirlenen üç temel alandaki usulsüzlükler, doğrudan ilgili mevzuat hükümlerine aykırılık oluşturmaktadır:

1. Fiyat Farkı Hesaplamasında Endeks Eksikliği

İhlal Edilen Hükümler:

• 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu (KİK) ve İlgili Fiyat Farkı Kararnameleri/Tebliğleri: Yapım işleri sözleşmelerinde, fiyat farkı hesaplamasına esas olacak endekslerin (sabit katsayıların) ve formülün ihale dokümanında (İdari Şartname ve Sözleşme Tasarısı) açıkça belirtilmesi zorunludur.
• Hukuki Sonuç: Endekslerin belirlenmemesi, ihale sürecinde şeffaflık ve eşit muamele ilkelerini zedeleyebileceği gibi, yüklenicinin olası bir fiyat artışı karşısında haklarını doğru şekilde talep etmesini de engellemektedir. İdarenin bu eksikliği giderme taahhüdüne rağmen, geçmişte yapılan ihalelerde bu durumun hakediş ihtilaflarına ve kamu zararına yol açma riski bulunmaktadır.

2. İş ve İş Yeri Sigortası (All Risk) Teminat Eksiklikleri

İhlal Edilen Hükümler:

Bu alandaki en ciddi ihlaller, Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin (YİGŞ) 9. Maddesi ile Sigorta Hukuku’nun temel ilkelerine aykırılık teşkil etmektedir.

3. Sigorta Bedelini Artırmama ve Süre Uzatımı Yapmama

İhlal Edilen Hükümler:

• Yapım İşleri Genel Şartnamesi (YİGŞ) m.9: Yüklenicinin, sigorta bedelini, ödenen hakediş tutarı poliçedeki sigorta bedelini aştığında zeyilname ile artırması ve süre uzatımı verilen hallerde sigorta süresini uzatması yasal bir yükümlülüktür.
• Hukuki Sonuç: Bu yükümlülüğe uyulmaması, poliçenin sigorta değerinin eksik (underinsurance) kalmasına neden olur. Eksik sigorta durumunda, bir hasar meydana gelirse, sigorta şirketi sadece poliçede yazılı olan bedel üzerinden değil, gerçek değerin sigorta bedeline oranına göre (oranlama kuralı) tazminat ödemesi yapar. Bu da idarenin büyük bir zararının karşılanmaması anlamına gelir. Ayrıca sigorta süresinin bitmesine rağmen işin devam etmesi, o süre zarfında meydana gelebilecek hasarların tamamen idare ve yüklenici sorumluluğunda kalması demektir.

Genel Hukuki Değerlendirme

Sayıştay raporuyla tespit edilen bu hukuka aykırılıklar, idarenin sorumluluklarını yerine getirmediğini göstermektedir. Bu durumun hukuki sonuçları şunlar olabilir:

• Kamu Zararı: Eksik teminat, yetersiz sigorta bedeli veya süresiz kalma hallerinde meydana gelebilecek bir hasar, kamu zararı olarak nitelendirilebilir ve sorumlular hakkında tazminat ve disiplin süreçleri başlatılabilir.
• İhale İptali Riski: Özellikle ihale dokümanındaki temel eksiklikler (fiyat farkı endeksi gibi) hukuki ihtilaflara yol açarak, sözleşmenin uygulanmasını veya hakediş ödemelerini durdurabilir.
• Hukuki Sorumluluk: Bakanlık birimleri ve ilgili yetkililerin, mevzuata aykırı olarak düzenlenmiş sigorta poliçelerini kabul etmesi veya süre/bedel uzatımı yapmaması nedeniyle, denetim, kabul ve ödeme aşamalarındaki görevlilerin hukuki ve idari sorumluluğu doğabilir.

NOT : Haberlerimizde adı geçen kurum, kuruluş ve şahıslar; basın ahlak ilkeleri gereğince her zaman ihbar@vizyonege.com  adresimizden bize ulaşarak cevap ve düzeltme haklarını kullanabilirler.

Bizim görevimiz haber yapmaktır. Tüm haberlerimizi belge ve ispata dayalı olarak kamuoyuna sunarız.

Devletimizin ilgili kurumları da haberlerimizi inceleyerek, kanun ve yasalar çerçevesinde gereğini yerine getirir.

Amacımız hiçbir şekilde kurumlarımızı veya kişileri yıpratmak değildir. Biz yalnızca görevimiz olarak halkın haber alma hakkını yerine getiriyoruz.